OGÓLNE

1. Po co naszej uczelni związek uczelni / federacja / konsolidacja?

Głównym powodem działań konsolidacyjnych uczelni na świecie jest odnoszenie korzyści płynących z dużej skali działalności – uzyskanie korzyści płynących z integracji działalności uczelni, podniesienie pozycji w kraju i za granicą, zwiększenie siły oddziaływania na wszystkie aspekty życia akademickiego. Najważniejszym zadaniem Związku jest identyfikacja i przygotowanie się do jak najlepszego wykorzystania zasobów oraz potencjału trzech uczelni członkowskich w obszarze naukowym, badawczym, dydaktycznym, organizacyjnym i rozwojowym. Wspólnie podejmowane działania GUMed, PG i UG we wszystkich tych obszarach mogą, ale nie muszą, w przyszłości stworzyć podwaliny do jednego, spójnego ośrodka akademickiego o niekwestionowanej wysokiej pozycji w Polsce i na świecie. Co ważniejsze, przełożyłoby się to również na większe możliwości rozwoju oraz pozyskiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych.

Na tym etapie jednak przede wszystkim ważna jest dobra diagnoza potencjalnych obszarów współpracy i identyfikacja tych pól, które mogą przynieść oczekiwany efekt synergii z pełnym zachowanie autonomii uczelni tworzących Związek.

Istotna jest również lokalizacja, w Gdańsku, który jest miastem charakteryzującym się wysokim potencjałem kadrowym, technologicznym i naukowym. Jednym z kluczowych elementów jest bliska współpraca z władzami samorządowymi Regionu i wspólne opracowanie strategii, która podniesie akademickość Pomorza poprzez zwiększenie liczby studentów polskich i zagranicznych. Jednym z istotnych wyzwań jest prowadzenie wspólnej polityki promocyjnej i rankingowej, szczególnie na rynkach globalnych.

2. W jaki sposób stopniowa konsolidacja trzech uczelni ma wzmocnić naszą pozycję na arenie krajowej i międzynarodowej?

Każda z uczelni członkowskich ma duży potencjał i osiągnięcia naukowe, o czym świadczą dotychczasowe sukcesy i bardzo dobre wyniki pierwszej edycji prestiżowego konkursu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” czy programie partnerstw europejskich uczelni – European Universities. Ponadto aż 43 naukowców z uczelni tworzących Związek zaliczono do grona 2 proc. najbardziej wpływowych naukowców na świecie w rankingu przygotowanym przez Uniwersytet Stanforda.

Wspólne badania interdyscyplinarne i inicjatywy sukcesywnie realizowane w obszarach synergicznych stanowią solidne podstawy do tego, by stworzyć w Gdańsku rozpoznawalny ośrodek akademicki, mogący z powodzeniem konkurować z najlepszymi w Europie i na świecie. 

Formowanie większego, silniejszego ośrodka akademickiego może skutkować także lepszymi, interdyscyplinarnymi programami, szeroką ofertą dydaktyczną, skuteczną administracją oraz zwiększonym potencjałem zarządzania zmianami. Integracja uczelni umożliwia również zacieśnienie współpracy z lokalnymi władzami oraz z lokalnym otoczeniem gospodarczym.

Poprzez nasze działania chcemy budować nową jakość w polskiej nauce, wzmacniać relacje z przemysłem i biznesem, a także sprawić, by najzdolniejsi maturzyści i młodzi naukowcy wybierali Gdańsk jako odpowiednie miejsce do studiowania i budowania kariery zawodowej.

3. Jaki jest harmonogram łączenia trzech uczelni (określony w latach) Związek – Federacja? Kiedy zmiana zostanie wdrożona, jak będzie rozłożona w czasie?

Aby proces stopniowej konsolidacji się powiódł, należy na niego patrzeć w perspektywie kilku, a nawet kilkunastu lat. Obecne działania w ramach Związku mają nas przede wszystkim przygotować do federacji, która w pełni utrzyma autonomię tworzących ją uczelni. Jej utworzenie będzie możliwe dopiero po przeprowadzeniu kompleksowych analiz oraz, co ważne, rozległych konsultacji w obrębie społeczności akademickich, a zatem należy przyjąć perspektywę przynajmniej 3-7 lat.

Obecne działania podejmowane przez uczelnie członkowskie służą przede wszystkim wypracowaniu strategii federalizacji i identyfikacji obszarów możliwych do uwspólnienia w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej. Na przykładzie ośrodków zagranicznych, w tym m.in. uniwersytetów w Paryżu, wiemy, że to proces wieloetapowy, odbywający się w długiej perspektywie czasowej.

W pierwszym okresie działalności Związku Uczelni głównym dążeniem jest wypracowanie efektów synergii przede wszystkim na poziomie finansowym, m.in. poprzez racjonalizację kosztów utrzymania trzech uczelni (wspólne zakupy energii elektrycznej itp.), a także zwiększenie efektywności w zakresie działalności badawczej i dydaktycznej. Ponadto trwające prace ukierunkowane są na optymalizację działań związanych z dostępem do zasobów bibliotecznych dla pracowników i studentów GUMed, PG i UG, opracowanie systemu elastycznego dostępu studentów wszystkich uczelni do akademików czy wspólną realizację wybranych usług z zakresu zamówień publicznych.

4. Czy przewidziany jest dialog ze społecznością akademicką trzech uczelni? W jakiej formule?

Każda zmiana budzi obawy. Komunikacja ze środowiskiem akademickim, jak też otoczeniem zewnętrznym jest jednym z kluczowych działań. Podstawowym narzędziem komunikacji będzie strona internetowa FarU (akronim od angielskiej nazwy Fahrenheit Universities) oraz profile w mediach społecznościowych, poprzez które będziemy informować społeczność o rzeczach ważnych, bieżących działaniach, a także udzielać odpowiedzi na istotne pytania dotyczące Związku, obszarów działań, korzyści z nich wynikających itp. 

Planowany jest cykl debat w każdej uczelni członkowskiej z udziałem rektorów GUMed, PG i UG, pozwalający lepiej zrozumieć ideę utworzenia Związku Uczelni oraz zachęcający społeczność akademicką do zaangażowania się w jej propagowanie. Idea Związku jest prezentowana na posiedzeniach Senatów uczelni członkowskich, by w środowisku wewnętrznym budować/wzmacniać świadomość marki FarU, przybliżać jej cele i główne kierunki wspólnego działania.

5. Czy została opracowana długofalowa strategia rozwoju związku>>federacji>>, gdzie została określona wizja, misja, wspólne cele?

W ramach realizacji projektu „Wspieranie procesów konsolidacji uczelni” podejmowane są działania służące przede wszystkim wypracowaniu strategii konsolidacji i identyfikacji obszarów możliwych do uwspólnienia w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej.  

Z udziałem ekspertów wewnętrznych i zewnętrznych zostanie opracowana droga stopniowej federalizacji oraz zostały przygotowane założenia strategii promocji marki Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita i zaproponowane konkretne działania w obszarze jej upowszechnienia.

6. W jaki sposób będą wdrażane zmiany i jak będą komunikowane?

Jest to proces wieloetapowy, odległy w perspektywie czasowej, rozłożony na co najmniej kilka lat. Zmiany będą wdrażane sukcesywnie w zdefiniowanych wspólnie obszarach. Aby działanie te były efektywne, konieczne jest zaangażowanie społeczności akademickich w ten proces. Kluczowe jest zbudowanie dialogu ze wspólnotą uczelni członkowskich, zarówno podczas spotkań bezpośrednich, jak też pośrednio, wykorzystując nowoczesne technologie. 

Planowany jest cykl debat w każdej uczelni członkowskiej z udziałem rektorów GUMed, PG i UG, pozwalający lepiej zrozumieć ideę utworzenia Związku Uczelni oraz zachęcający społeczność akademicką do zaangażowania się w jej propagowanie. Idea Związku jest prezentowana na posiedzeniach Senatów uczelni członkowskich, by w środowisku wewnętrznym budować/wzmacniać świadomość marki FarU, przybliżać jej cele i główne kierunki wspólnego działania.

NAUKA

1. Co da naukowcom GUMed, PG i UG utworzenie Związku Uczelni? Jakie są pozytywne aspekty kolejnego etapu, tj. federalizacji uczelni w kontekście naukowym?

Utworzenie FarU powinno przełożyć się na stworzenie ośrodka naukowo-badawczego o wysokiej międzynarodowej i krajowej pozycji w gronie ośrodków akademickich oraz istotnie zwiększonym potencjale rozwoju. Synergia pomiędzy uczelniami otworzy możliwości do prowadzenia zupełnie nowych, jeszcze bardziej interdyscyplinarnych projektów badawczych, a to właśnie takie projekty zyskują najczęściej światową rozpoznawalność. Utworzenie FarU to również nowe możliwości pozyskiwania finansowania na projekty naukowo-badawcze.

2. Czy zintegrowanie w obrębie jednej federacji tak dużej liczby pracowników naukowych ma swoje uzasadnienie? Czy federalizacja uczelni zwiększy fundusze na naukę?

Zdecydowanie tak. Jedyną szansą na utworzenie ośrodka naukowego o międzynarodowej renomie jest integracja i wspólne działania. Wspólna reprezentacja interesów i celów naukowców uczelni wchodzących w skład FarU przełoży się również na lepsze dostrzeżenie ich w instytucjach odpowiadających za finansowanie projektów badawczych. 

Potencjał Związku Uczelni to 44 tys. studentów, prawie 4 tys. pracowników naukowo-badawczych i ponad 1700 doktorantów, co plasuje nas na liście uniwersytetów o średniej wielkości.

W szerszej perspektywie czasowej wyższa rozpoznawalność ośrodka naukowo-badawczego poprawi również pozycję naukowców skupiających się w swojej pracy na najbardziej rozwojowych dyscyplinach naukowych, a stworzenie wspólnych biur projektowych umożliwi przyśpieszenie procedur i poprawi efektywność pozyskiwania środków finansowych.

3. Co z ideą Uczelni Badawczej? Czy w nowym konkursie „Inicjatywy Doskonałości – Uczelnia Badawcza” (2026) będą startować trzy uczelnie niezależnie czy jako jeden podmiot?

Takie rozwiązanie wymaga wielu uzgodnień, analiz, rzetelnej oceny korzyści itp. Wspólny start w programie IDUB będzie możliwy wyłącznie po akceptacji wszystkich trzech społeczności akademickich. 

W sytuacji, gdy integracja uczelni będzie rozwijać się harmonijnie i sukcesywnie, szansa na uzyskanie statusu uczelni badawczej dla federacji uczelni będzie znacznie wyższa. Możliwe będzie wówczas uzyskanie dodatkowej subwencji i innych dodatkowych środków w kolejnej edycji programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” zaplanowanej na 2026 r. 

W przypadku parametryzacji założenia są bardzo podobne. Ewentualna, wspólna ocena działalności naukowej uczelni wchodzących w skład FarU i ich pracowników musiałaby być poparta z jednej strony wysokim stopniem zaawansowania procesu konsolidacji tych uczelni, jak również aprobatą społeczności akademickiej Związku.

4. Jak będzie wyglądać proces afiliacyjny Związku Uczelni?

W przypadku utworzenia federacji trzech uczelni wchodzących w skład Związku, nadal podkreślana będzie przynależność naukowców i pracowników do macierzystej uczelni, a dodatkowym elementem będzie podkreślenie przynależności danej uczelni do Związku Uczelni Fahrenheita. 

5. Czy wydziały reprezentujące te same/podobne dyscypliny zostaną połączone (np. chemiczny PG, chemia UG i farmaceutyczny GUMed czy ekonomiczne UG i PG)?

Wydziały na poszczególnych uczelniach wchodzących w skład Związku Uczelni Fahrenheita nie będą łączone, a organizacja pracy i struktura tych Wydziałów pozostaną bez zmian. FarU umożliwi natomiast swobodną współpracę naukową pomiędzy wydziałami, których działalność jest do siebie zbliżona. Władze uczelni rozważają również wprowadzenie systemu grantów wspomagających prowadzenie wspólnych prac badawczych pomiędzy zespołami GUMed, PG i UG, a także proces aplikacji o granty międzynarodowe przygotowywane przez zespoły międzyuczelniane.

6. Jak w praktyce będzie wyglądać współpraca naukowa? Czy zostaną uproszczone procedury administracyjne?

Dzięki FarU możliwe będzie znaczne pogłębienie i zdynamizowanie współpracy pomiędzy naukowcami uczelni wchodzących w skład Związku. Jego utworzenie pozwoli też na wprowadzenie procesów upraszczających procedury administracyjne.

7. Czy będzie można korzystać nieodpłatnie z infrastruktury badawczej pomiędzy trzema uczelniami?

Celem FarU jest stworzenie nowoczesnej bazy aparatury i infrastruktury naukowej, która wraz z rozwojem Związku Uczelni w Gdańsku byłaby rozbudowywana i poszerzana. Umożliwi to łatwą identyfikację aparatury badawczej/ infrastruktury badawczej dostępnej na trzech uczelniach. W najbliższym czasie zostaną wypracowane wspólne zasady udostępniania infrastruktury badawczej. Możliwość skorzystania z aparatury badawczej innej uczelni będzie najprawdopodobniej zależeć głównie od rodzaju aktywności naukowej, do której byłaby ona potrzebna. 

DYDAKTYKA

1. Co z podobną ofertą dydaktyczną wydziałów? Czy planowane jest łączenie tych jednostek?

Aktualnie oferta kształcenia każdej z uczelni tworzących Związek jest odrębna. Wspólnie jako FarU oferujemy 143 kierunki studiów, co nie tylko pozwoli zwiększyć naszą konkurencyjność, ale również powinno przyciągnąć większą liczbę kandydatów na studia spoza regionu. 

Jednocześnie mamy już dobre praktyki w zakresie tworzenia międzyuczelnianych programów wspólnych studiów chociażby kierunek biotechnologia prowadzony na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG i GUMed, kierunek technologie kosmiczne i satelitarne prowadzony z udziałem naukowców z PG i UG czy kierunek inżynieria mechaniczno-medyczna prowadzony przez GUMed i PG. Dzięki tym doświadczeniom uważamy, że możliwe jest tworzenie wspólnej oferty wykorzystującej interesujące rozwiązania dydaktyczne stosowane w uczelniach partnerskich.

2. Kierunki studiów – czy to będą kierunki międzyuczelniane czy zunifikowane?

Na tym etapie najwłaściwsze wydaje się prowadzenie takich kierunków w formule międzyuczelnianej.

3. Czy i kiedy planowana jest jedna/wspólna rekrutacja na studia?

Obecnie nie przewiduje się wspólnej rekrutacji na studia, ta możliwość jest dopiero rozważana.

4. Czy studenci będą mieli możliwość wyboru zajęć w ramach Związku? W jaki sposób będą otrzymywać zaliczenie?

Studenci oczywiście mogą brać udział w zajęciach prowadzonych na innych uczelniach i utworzenie Związku Uczelni powinno ułatwić taką możliwość. W przypadku studiów I i II stopnia taka możliwość istnieje dla indywidualnego toku studiów. W przypadku Szkół Doktorskich, doktorant za zgodą dyrektora wyrażoną po zasięgnięciu opinii prowadzących zajęcia oraz promotora może zaliczać zajęcia prowadzone w innej szkole doktorskiej lub w innych formach kształcenia prowadzonych na poziomie 8 Polskiej Ramy Kwalifikacji. Co do sposobu zaliczenia, stosujemy zaliczenie bez oceny. Pozytywne zaliczenie zajęć w dowolnej formie będzie zatem spełniało ten warunek.

5. Czy studenci będą mogli korzystać z infrastruktury w ramach trzech uczelni, np. na zajęciach sportowych, z zasobów bibliotecznych, akademiki, laboratoria?

Prowadzone są prace przygotowujące do uwspólnienia infrastruktury socjalnej (akademiki) tak, aby racjonalnie wykorzystywać bazę noclegową. Zgodnie z regulaminami Bibliotek uczelni związkowych – korzystanie z ich zasobów przez studentów wszystkich 3 uczelni już jest możliwe. Kwestią czasu jest udostępnienie wspólnych przestrzeni (np. obiektów sportowych) wszystkim studentom uczelni związkowych. Korzystanie z laboratoriów będzie możliwe na wspólnych kierunkach oraz na bazie umów pomiędzy uczelniami.

6. Jaki dyplom ukończenia studiów będą otrzymywać studenci? Czy będzie zachowana nazwa macierzystej uczelni? Co z tytułami zawodowymi?

Obecnie obowiązujący stan prawny wymaga, aby kierunek był przyporządkowany do dyscypliny wiodącej. Dyplom może być wspólny, może być podwójny – jest wiele możliwych rozwiązań prawnych do zastosowania.

7. Czy zmieni się system stypendiów?

System stypendialny jest regulowany przez odpowiednie przepisy na poziomie ogólnopolskim. Różne mogą być tylko progi dochodu. Obecnie środki na fundusz stypendialny jest dystrybuowany na uczelnie i tak jest rozliczany. Nie przewidujemy zmian.

ORGANIZACJA

1. Czy i w jakiej perspektywie czasowej planowane jest ujednolicenie struktur organizacyjnych uczelni? tj. wydziały, administracja, organizacje jak np. Samorząd Studentów czy Szkoły Doktorskie?

Jest to proces wieloetapowy, odległy w perspektywie czasowej, rozłożony na co najmniej kilka lat. Zmiany będą wdrażane sukcesywnie w zdefiniowanych i uzgodnionych wspólnie obszarach. Uczelnie członkowskie zachowają autonomię; działania na tym etapie służą przede wszystkim optymalizacji systemów i uwspólnieniu baz bibliotecznych, domów studenckich czy w zakresie zamówień publicznych. Już dziś uczelnie członkowskie prowadzą wspólnie formy kształcenia, poprzez Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii, a także Szkoły Doktorskie. 

Obecne działania podejmowane przez GUMed, PG i UG służą przede wszystkim wypracowaniu strategii konsolidacji i identyfikacji obszarów możliwych do uwspólnienia. Na przykładzie ośrodków zagranicznych, w tym m.in. uniwersytetów w Paryżu, wiemy, że to proces wieloetapowy, odbywający się w długiej perspektywie czasowej. 

W pierwszym okresie działalności Związku Uczelni głównym dążeniem jest wypracowanie efektów synergii przede wszystkim na poziomie finansowym, m.in. poprzez racjonalizację kosztów utrzymania trzech uczelni, a także zwiększenie efektywności w zakresie działalności badawczej i dydaktycznej. Ponadto trwające prace ukierunkowane są na optymalizację działań związanych z dostępem do zasobów bibliotecznych dla pracowników i studentów GUMed, PG i UG, opracowanie systemu elastycznego dostępu studentów wszystkich uczelni do akademików czy wspólną realizację usług z zakresu zamówień publicznych.

2. Czy utworzenie Związku Uczelni oznacza redukcję zatrudnienia w uczelniach? Czy zostaną ujednolicone wynagrodzenia? Będzie jeden rektor i Senat?

Pierwszym i najważniejszym etapem jest na chwilę obecną utworzenie federacji uczelni, w których zachowana będzie autonomia funkcjonowania Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Politechniki Gdańskiej oraz Uniwersytetu Gdańskiego. Przełoży się to także na obszar kadrowy, na którym uczelnie również pozostaną autonomiczne. Po utworzeniu federacji kontynuowany będzie proces uwspólniania wybranych obszarów działalności, ale wyłącznie na polach, na których będzie to korzystne dla każdej uczelni współtworzących federację.

3. Jak to się przełoży na codzienną pracę? Czy pracy będzie więcej?

W ramach realizacji projektu „Wspieranie procesów konsolidacji uczelni” powołano 21 zespołów odpowiedzialnych za różne aspekty integracji uczelni. Zwłaszcza na etapie projektowania i wdrażania konkretnych rozwiązań będzie to wymagało zaangażowania pracowników uczelni członkowskich. W perspektywie długofalowej optymalizacja działań przyniesie wymierne korzyści, w tym większą efektywność działalności badawczej i dydaktycznej, a także racjonalizację działań i kosztów utrzymaniowych ponoszonych przez każdą uczelnię z osobna.

Materiały do pobrania