Związkowi Uczelni patronuje wybitny gdański naukowiec Daniel Gabriel Fahrenheit – fizyk, inżynier, twórca skali temperatur i wynalazca termometru rtęciowego. Jego postać jest doskonałym przykładem synergii potencjału nauk medycznych i technicznych oraz tradycji akademickich.

Daniel Fahrenheit urodził się 24 maja 1686 r. w Gdańsku w rodzinie kupieckiej. Jego ojciec, Daniel Fahrenheit zajmował się handlem morskim, a matka, Concordia z domu Schumann wywodziła się ze znanego rodu przedsiębiorców. Nauki pobierał w szkole mariackiej i Gimnazjum Akademickim, jednej z najznakomitszych protestanckich szkół w Europie.

Po nagłej i tajemniczej śmierci rodziców w 1701 r., został wysłany przez opiekunów do Amsterdamu. Tam praktykował w kantorach kupieckich, a prywatnie studiował fizykę oraz prowadził doświadczenia z przyrządami do mierzenia temperatury i ciśnienia. W Gdańsku przebywał krótko w 1710 r. i ponownie w 1712 r., kiedy wspólnie z profesorem Gimnazjum Gdańskiego Pawłem Paterem prowadził doświadczenia nad skonstruowaniem mierników temperatury i ciśnienia. Prace te kontynuował w 1714 r. w Dreźnie, pracując w hucie szkła. Około 1715 r. jako pierwszy na świecie zastosował rtęć w termometrach.

Wizerunek Daniela Fahrenheita opracowany przez naukowców Politechniki Gdańskiej. Obraz autorstwa Piotra Józefowicza

Odkrycia i wynalazki

W 1721 r. opisał zjawisko przechłodzenia wody, udowodnił zależność temperatury wrzenia wody od ciśnienia, opisał właściwości platyny; zajmując się optyką, ulepszył teleskop Newtona. W czasopiśmie Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie, którego był członkiem, opublikował w 1724 r. wyniki swych wieloletnich badań nad nową konstrukcją termometru, barometru i aerometru (miernik gęstości cieczy). 

W 1725 r. opracował termometryczną skalę, nazwaną od jego nazwiska. Termometr ze skalą wynalezioną przez Fahrenheita jest do dziś używany w krajach anglosaskich. Z wykonanych przez niego termometrów do dziś zachowały się jedynie dwa, w zbiorach Muzeum Boerhaavego w Lejdzie. Do 1945 r. w gdańskim Dworze Artusa eksponowano tzw. termometr Fahrenheita z 1752 r., zaginiony pod koniec II wojny światowej. 

Zmarł 16 września 1736 r. w Hadze w zachodniej Holandii.

Dziedzictwo Fahrenheita

Na Długim Targu w Gdańsku (róg z ul. Mieszczańską) 30 października 2008 r. ustawiono jego powiększoną kopię, tzw. Kolumnę Meteorologiczną Fahrenheita (projekt Hanny Klementowskiej, wykonanie Jan Szczypka): w trzymetrowej, stylizowanej na XVII-wieczną kolumnie zamknięta gablota z termometrem o wysokości 1,2 m, obok skale Fahrenheita i Celsjusza.

Od 2005 r. miasto Gdańsk corocznie przyznaje stypendium naukowe jego imienia dla najlepszych absolwentów szkół średnich, pokrywające całkowicie lub częściowo koszty studiów zagranicznych. 

Jego imię nosi gdański tramwaj typu Pesa Swing 120NaG o numerze 1015 i i dzwon c3 carillonu Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku. Jest też patronem jednego z zadaszonych dziedzińców Gmachu Głównego Politechniki Gdańskiej.

Jedyna prawdziwa twarz Naukowca

Dzięki algorytmowi genetycznemu i specjalnie opracowanej aplikacji komputerowej naukowcom z Politechniki Gdańskiej udało się opracować wizerunek urodzonego pod koniec XVII w. fizyka. Do stworzenia wirtualnego portretu Fahrenheita wykorzystano wizerunki krewnych oraz gdańszczan jemu współczesnych, reprezentujących podobne pochodzenie i status społeczny: członków patrycjatu, uczonych i duchownych. Projekt opracowali mgr inż. Tomasz Ziółkowski i dr inż. Jerzy Proficz z Centrum Informatycznego TASK PG pod kierunkiem prof. Henryka Krawczyka, kierownika Katedry Architektury Systemów Komputerowych PG. 

Zastosowany algorytm należy do rodziny tzw. algorytmów genetycznych. W tym konkretnym przypadku operacje sprowadzają się do łączenia i modyfikacji wizualnych cech twarzy – przy wykorzystaniu techniki morfingu, znanej z animacji komputerowych oraz modelu transformacji. Spośród wszystkich wygenerowanych rozwiązań, najlepsze wybierane są na podstawie odpowiadających im wartości, tzw. funkcji przystosowania. W przypadku naszego algorytmu funkcja przystosowania do porównania przetwarzanych portretów wykorzystuje algorytm eigenfaces, używany przy komputerowym rozpoznawaniu twarzy.

Więcej o informacji o tej inicjatywie dostępnych jest na stronie.