Naukowcy, dydaktycy, edukatorzy, a przede wszystkim pasjonaci spotkali się na corocznej konferencji poświęconej jakości kształcenia. Program tegorocznej konferencji „Dzień Jakości FarU” zdominowały kompetencje transwersalne i perspektywa ich uwzględniania w codziennej praktyce dydaktycznej. Nie zabrakło też perspektywy pracodawcy, omówionej przez praktyków z otoczenia gospodarczego i okołobiznesowego.
Spotkanie zainaugurowała dr Ewa Szymczak, prof. UG, prorektorka ds. kształcenia Uniwersytetu Gdańskiego, witając w progach uczelni organizującej trzecią edycję konferencji. Wprowadziła gości w wiodący zakres tematyczny wydarzenia i powitała przedstawicieli władz - prof. dr hab. Agnieszkę Zimmermann, prorektorkę ds. kształcenia oraz prof. Aleksandrę Gaworską-Krzemińską, prorektorkę ds. studenckich z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, dr Barbarę Wikieł, prof. PG, prorektorkę ds. studenckich, dr hab. inż. Justynę Kucińską-Lipkę, prof. PG, prorektorkę ds. rozwoju, dr. hab. inż. Mariusza Kaczmarka, prof. PG, prorektora ds. kształcenia Politechniki Gdańskiej, dr hab. Urszulę Patocką-Sigłowy, prof. uczelni, prorektorkę ds. studenckich UG oraz dr. hab. Arnolda Kłonczyńskiego, prof. UG, dyrektora Biblioteki UG, w której konferencja miała miejsce.
Głos zabrała również prof. dr hab. inż. Adriana Zaleska-Medynska, dyrektorka Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita. Podkreśliła jak istotny wpływ mają takie wydarzenia na budowanie synergii, stanowiącej jeden z głównych fundamentów powstania Związku.
Jakość nie ość
Pierwszy panel rozpoczęła prof. Agnieszka Zimmermann, stawiając tezę o konieczności wyposażania studentów, a więc przyszłych absolwentów i pracowników, w umiejętności transwersale.
Szerzej o tym wyzwaniu, misji uczelni oraz podejściu do kształcenia, opowiedział dr Jarosław Jendza z Centrum Doskonalenia Dydaktycznego i Tutoringu UG. W każdej z realizowanych przez uczelnię misji, od kształcenia po zaangażowanie społeczne czy rozwój talentów, znajdujemy zestaw umiejętności i kluczowych kompetencji istotnych z punktu widzenia uniwersytetu. Pod znakiem zapytania pozostaje podejście do kształcenia - tradycyjnego bądź wysokospecjalistycznego, ukierunkowanego na adaptację do potrzeb rynku pracy. Dr J. Jendza podkreślił jednak, że niezależnie od ryzyk niesionych przez wybrane podejście do kształcenia, rosnące znaczenie będzie miała perspektywa tworzenia harmonijnego, różnorodnego społeczeństwa, w którym dostrzegamy siebie jako części większej całości, na którą wszyscy mamy wpływ. Zwłaszcza w warunkach dynamicznego przyrostu wiedzy.
O wpływie globalnych zmian (jak choćby pandemia), pokoleń i ich potrzeb, na mapowaniu kompetencji i metodach kształcenia, mówiła dr hab. Joanna Mytnik, prof. PG z Centrum Nowoczesnej Edukacji (PG). Zwróciła uwagę na dominujące dziś uczenie się przypadkowe, haptyczne, sieciowe. Na zmieniające się kompetencje społeczno-emocjonalne, z naciskiem na te charakterystyczne dla nowych generacji pokoleń. Na rynek pracy, którym nie rządzi już wykształcenie kandydatów, a umiejętności i kompetencje. Prelegentka zachęciła do zastosowania metod metarefleksyjnego uczenia się, samooceny (wspieranej przez narzędzia oraz zestaw kryteriów) i praktykowania informacji zwrotnej uwzględniającej docenienie (nie samą krytykę) oraz sposoby dokonywania analizy i poszukiwania rozwiązań. Na koniec krótko omówiła też ścieżkę mapowania kompetencji, której szczególnie istotnym elementem jest gotowość i odpowiedzialność za proces uczenia się.
Dr hab. Krzysztof Sobczak z Zakładu Socjologii Medycyny i Komunikacji Medycznej GUMed swoje wystąpienie zaczął od próby uproszczenia obszernego pojęcia kompetencji transwersalnych do zestawu umiejętności, wiedzy i postaw, dzięki którym można adaptować się do pojawiających się problemów i wyzwań. Podkreślił, że w przypadku nauk biomedycznych sztandarową kompetencją jest empatia, a bazą do jej budowania powinna być najpierw konwersacja z samym sobą, następnie międzyosobowa, a na końcu w ekspozycji społecznej. W kontekście uniwersalnych podstaw kompetencji tranwersalnych wskazał dwa obszary: odniesienia do sfery osobistej (eksploracja perspektywy innych osób i wglądu w siebie) oraz redefinicja eksperta, w centrum której wydaje się być kompetencja osobowa. W obszarze dobrych praktyk dr K. Sobczak najwięcej uwagi poświęcił symulacji jako bezpiecznego i skutecznego obszaru testowania oraz kształtowania kompetencji transwersalnych w procesie edukacyjnym (m.in. poprzez wymuszenie decentracji).
Perspektywę studenta przedstawił inż. Kamil Szefler, student Politechniki Gdańskiej. Podkreślił, że instytucja wspiera studentów i opowiedział swoją ścieżkę rozwoju w środowisku akademickim i poza nim, bowiem pracuje na pełen etat, realizuje projekt grantowy i studiuje w trybie indywidualnej organizacji studiów.
Rozwijanie kompetencji wśród studentów
Kolejną część spotkania poprowadziła dr Barbara Wikieł, prof. PG, a prelekcja otwierająca sesję poświęcona była działalności kół naukowych. Dr Anna Szablewska z Zakładu Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego (GUMed) przedstawiła korzyści i przewagi aktywizacji studentów poprzez działalność w ramach koła naukowego, wskazując na samonapędzający się charakter tego modelu współpracy i transferu wiedzy. Jako opiekunka jednego z kół - SKN Przyszłe Położne, obserwuje to każdego dnia. Opowiedziała o tutorskim podejściu do prowadzenia koła oraz idei team-based learning, nie tylko wspomagającej rozwój takiego zrzeszenia, ale i korzystającej z jego dokonań (działalność koła może przyczyniać się do rozwoju metody).
Innowacyjne spojrzenie na jakość kształcenia przedstawił dr Wacław Kulczykowski z Zakładu Edukacji Historycznej UG, który stworzył dwie naukowe gry komputerowe, w które zagrało już ponad 2 miliony osób na całym świecie. Pierwsza, Excavate! (2015), powstała w oparciu o przeprowadzone badania naukowe, wspierane przez narzędzia offline, jak warsztaty w terenie i kontakt bezpośredni. Druga, Waterworks!, dostępna jest do dzisiaj i udowadnia, że popularyzacja efektów badań naukowych transferowana za pośrednictwem gier jest skuteczna (ponad 1 mln użytkowników zagrało dotychczas w tę grę). Dr W. Kulczykowski krótko opowiedział też o tym, jak na UG wykorzystują gry do kształcenia przyszłych nauczycieli, edukatorów, popularyzatorów i projektantów gier - np. poprzez nowo utworzony kierunek: Projektowanie gier historycznych.
Następnie dr inż. Krzysztof Nowicki, prof. PG (Katedra Teleinformatyki PG) opowiedział w jaki sposób Politechnika Gdańska wypracowała model kształtowania i realizacji projektów studenckich, który pierwotnie był wprowadzany na jednym wydziale, a dziś funkcjonuje już w czterech. Przeprowadził gości przez proces poszukiwania rozwiązań dla zdiagnozowanych wyzwań oraz wypracowania systemu wspierającego projekty studentów nie tylko przez społeczność akademicką, ale i praktyków biznesu (firmy współpracujące z uczelnią, zaangażowane w proces).
Realizacja projektów Mistrzów współpracy Fahrenheita
W kolejnym panelu laureaci II edycji konkursu Mistrzowie współpracy Fahrenheita przedstawili efekty prac projektowych, wspieranych przez Uczelnie Fahrenheita w ramach corocznej rywalizacji kół naukowych. Ideę oraz wyniki zostały omówione w odniesieniu do projektów:
Kompetencje oczami pracodawców
Wystąpienia w ostatniej części konferencji były poświęcone perspektywie pracodawcy. Pierwsze, prowadzone przez Martę Moksę, dyrektor zarządzającą O4 Coworking, było dawką wiedzy o poszukiwaniu możliwości rozwoju na rynku pracy, ale przede wszystkim identyfikacji własnych potrzeb i budowania samoświadomości w sferze zawodowej. Prelegentka przekazała pakiet wskazówek przydatnych w odnajdywaniu siebie na rynku pracy, przy czym część z nich stanowiła także narzędzie do określenia własnych oczekiwań, potrzeb i predyspozycji.
Z kolei prof. dr hab. Mariusz Siemiński z Katedry i Kliniki Medycyny Ratunkowej (GUMed i UCK) oraz Piotr Ciborski, zastępca dyrektora naczelnego ds. personalnych UCK, szczegółowo omówili cele, proces wdrażania oraz korzyści z wprowadzenia funkcji Asystenta Lekarza. Na przykładach i danych statystycznych pokazali, dlaczego utworzenie tej funkcji było istotnym krokiem strategicznym i odciążającym personel lekarski. Zaznaczyli, że wciąż brakuje regulacji prawnych, ale przeprowadzone ankiety i analizy pokazały, że takie rozwiązania nie tylko przynoszą wiele korzyści, ale też wdrażają w praktykę kliniczną.
O tym, jakie kompetencje decydują o sukcesie zawodowym, opowiedziała Monika Stokfisz, Talent Attraction Team Manager z Invest in Pomerania. Prezentacja korespondowała z zagadnieniami i wyzwaniami podniesionymi przez przedmówców, dostarczając jednocześnie dawkę cennych sugestii i spostrzeżeń bazujących na doświadczeniach otoczenia gospodarczo-biznesowego naszego regionu.
Wszystko wskazuje na to, że kolejna edycja konferencji „Dzień Jakości FarU” odbędzie się na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym.
fot. Gregmar